Uitgangspunten voor het ontwerp

Ontwerp passief gebouw

Het designproces verloopt duidelijk anders dan normaal, allereerst vanwege de drie (!) vooraanstaande architectenbureaus die samen een joint effort doen voor de Stichting. Ten tweede omdat het gebouw toekomstbestendig wordt ontworpen en later in appartementen kan worden gesplitst. Ten slotte zal het gebouw voor de premium norm ook een enorme hoeveelheid energie moeten opwekken (120kWh per geprojecteerde m2 per jaar) die niet mag conflicteren met de passieve zonnewarmte die het gebouw moet ‘winnen’ om binnen de klassieke passieve normen (15kWh/m2/jr.) te blijven.

Nadat de architecten de locatie en de bezonning hebben bekeken, zijn ze aan de slag gegaan met de mogelijkheden op het perceel en de wensen van de opdrachtgever. Het combineren van een woning met een kantoor en informatiecentrum met ieder een eigen ingang waarbij de functies elkaar niet te veel beinvloeden, maar je tegelijkertijd wel binnendoor van de woning naar het kantoor kunt lopen.

De wens om het gebouw in de toekomst in appartementen te splitsen maakt het een ingewikkelde puzzel. Het doel is om deze transformatie zoveel mogelijk voor te bereiden, zodat er hooguit enkele wanden en voorzieningen (sanitair, elektriciteit) hoeven te worden aangepast. Tevens moet er een liftschacht worden voorzien zodat er in de toekomst een personenlift kan worden ingebouwd die van de parkeerkelder tot de tweede verdieping loopt. Dat alles combineren met de wens om dit flexibel te kunnen toepassen (kantoor uitbreiden, één of enkele appartementen te verhuren) is een behoorlijke uitdaging.

Kavel en oriëntatie

Om aan de Premium Passiefhuis normen te voldoen is een compact volume het uitgangspunt. In een van de ontwerpem is dit volume is vervolgens afgeschuind in een zo gunstig mogelijke richting en hellingshoek voor de PV panelen. Het volume heeft een geprojecteerd oppervlakte van 220m2. In dit ontwerp is er een dakvlak is ontstaan waar 87 zonnepanelen op kunnen worden geplaatst. Na de afschuiningen van de voorgevel kunnen er nog 27 zonnepalen op het platte dak bij, hetgeen resulteert in een totale opwekking van 25.934 kWh. Ten opzichte van de norm (120kWh * 220m2 = 26.400kWh) komen we in dit ontwerp zelfs nog ca. 2 zonnepanelen te kort. Meer zonnepanelen zou ten kosten gaan van de hoeveelheid passieve zonnewarmte die we in de winter nodig hebben om de woning te verwarmen.

Het lijkt erop dat we meer oppervlakte voor zonnepanelen moeten creëren, zonder dat we de hoeveelheid glas op het zuiden verminderen. Nog meer achtergevel en dak ‘projecteren’ op het zuiden lijkt het devies, waarbij een optimale verhouding van glas en PV moet worden behaald om in onze missie te slagen: Het eerste Premium Passiefhuis van de Benelux ontwerpen. Aan het vormgeven komen we pas toe als aan deze uitgangspunten is voldaan. Design PH wordt tijdens het designproces door de architecten gebruikt om direct te impact van keuzes op de energiebalans te kunnen vaststellen. Bij de passieve bouwwijze gaat het om energiewinsten en energie verliezen, waarbij het verschil niet meer dan 15kWh/m2/jaar mag bedragen. Winterzon en compact volume zijn winst en (grote)ramen op het noorden zijn verlies.

Een van de oplossingen die de architecten voostellen is om de achtergevel 20 graden richting het zuiden te draaien, evenwijdig aan de spoorlijn en daarmee nog maar 20 graden van het ideale zuiden af. Dit levert in designPH duidelijk winst op, winst die we nodig hebben om aan de premium norm te voldoen.

Locatie passiefhuis Etten-Leur